Oruç, İslam’ın temel ibadetlerinden biri olup, belirli şartlar altında bozulabilen bir ibadettir. Oruç tutan kişiler, orucu nelerin bozup bozmadığı konusunda zaman zaman tereddüt yaşayabilir. Bu konulardan biri de hastalıklar sebebiyle kullanılan ilaçlardır. Basur (hemoroid) rahatsızlığı için kullanılan fitillerin orucu etkileyip etkilemediği, bu konuda en çok merak edilen sorulardan biridir. Bu yazımızda, basur fitilinin orucu bozup bozmadığını İslam alimlerinin görüşleri doğrultusunda ele alacağız.
Basur Fitili Orucu Bozar mı?
Basur fitilleri, hemoroid rahatsızlığı olan kişilerin ağrılarını hafifletmek ve tedaviyi desteklemek amacıyla kullanılan rektal ilaçlardır. İslam alimleri, orucu bozan durumları genellikle vücuda doğal yollarla alınan besin veya ilaçların mideye ulaşması olarak değerlendirmektedir. Bu kapsamda, rektal yolla alınan ilaçların orucu bozup bozmadığı konusu, doğrudan mideye ulaşmadığı için farklı yorumlanmaktadır. Hanefi mezhebi başta olmak üzere birçok İslam alimi, rektal fitillerin mideye ulaşmadığını ve besleyici olmadığını belirterek orucu bozmadığını ifade etmektedir. Ancak, bazı alimler rektal yolla alınan ilaçların vücuda emilim yoluyla nüfuz ettiğini belirterek ihtiyatlı olunmasını tavsiye etmektedir.
İslam Alimlerinin Görüşleri
Farklı mezhepler ve İslam alimleri, rektal yolla alınan ilaçların oruca etkisi konusunda farklı yorumlar yapmaktadır.
Hanefi Mezhebinin Görüşü
Hanefi mezhebine göre, mideye ulaşmayan ve besleyici özellik taşımayan ilaçlar orucu bozmaz. Basur fitili de doğrudan mideye ulaşmadığı için orucu bozmaz kabul edilir. Ancak zorunlu bir durum yoksa iftardan sonra kullanılması tavsiye edilir.
Şafii ve Maliki Mezheplerinin Görüşü
Şafii ve Maliki mezhepleri, rektal yolla alınan ilaçların vücuda emildiğini ve sindirim sistemine dolaylı olarak katkı sağlayabileceğini belirtmektedir. Bu nedenle, rektal fitil gibi ilaçların orucu bozduğunu ifade ederler.
Günümüz Fetvaları
Diyanet İşleri Başkanlığı ve bazı modern İslam alimleri, tıbbi görüşlere dayanarak rektal fitillerin orucu bozmadığını bildirmektedir. Çünkü bu ilaçlar besleyici değildir ve vücudu güçlendirme amacı taşımaz.
Oruçluyken Basur Fitili Kullanmanın Şartları
Basur fitili kullanmak zorunda olan kişiler, dini hükümlere uygun hareket etmek adına bazı hususlara dikkat etmelidir.
Zorunlu Hâllerde Kullanım
Eğer basur fitili kullanımı bir sağlık gerekliliği ise orucu bozmadığı için rahatlıkla kullanılabilir. Ancak mümkünse iftardan sonra kullanılması önerilir.
Alternatif Tedavi Yöntemleri
Fitil kullanımı gerektiren durumlarda doktor önerisiyle alternatif yöntemler araştırılabilir. Ağızdan alınan ilaçlar veya kremler, bazen fitil yerine tercih edilebilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Basur fitili ve oruç konusunda en sık sorulan soruların yanıtlarını aşağıda bulabilirsiniz.
Basur fitili orucu bozar mı?
Hanefi mezhebine göre basur fitili orucu bozmaz çünkü doğrudan mideye ulaşmaz. Ancak Şafii ve Maliki mezheplerine göre bozduğu kabul edilmektedir.
Oruçluyken basur fitili kullanmak caiz midir?
Eğer sağlık açısından zorunluysa kullanılabilir ve Hanefi mezhebine göre oruç geçerliliğini korur. Ancak mümkünse iftardan sonra kullanılması tavsiye edilir.
Fitil yerine başka bir ilaç kullanabilir miyim?
Doktor önerisiyle fitil yerine krem veya ağızdan alınan ilaçlar kullanılabilir. Ancak en doğru tedavi yöntemi için bir uzmana danışılmalıdır.
Basur fitili kullanırken orucu kaza etmek gerekir mi?
Hanefi mezhebine göre gerekmez, ancak Şafii ve Maliki mezheplerine göre kazası önerilir. Mezhebine göre hareket etmek isteyenler bu görüşleri dikkate alabilir.
Rektal fitillerin emilimi orucu etkiler mi?
Bazı alimler vücuda emilen maddelerin orucu bozduğunu savunsa da, Hanefi mezhebi emilimin mideye ulaşmadığı için orucu bozmadığını belirtmektedir.
Fitil kullanımından sonra gusül gerekir mi?
Hayır, basur fitili kullanımı cünüplük gerektirmez, dolayısıyla gusül abdesti alınmasına gerek yoktur. Ancak hijyen açısından temizlik yapılabilir.
Rektal fitil kullanmak yerine başka bir yöntem denemeli miyim?
Eğer mümkünse ağız yoluyla alınan ilaçlar veya kremler tercih edilebilir. Ancak en doğru kararı doktor verecektir.
Oruçluyken ilaç kullanmak orucu bozar mı?
Ağız yoluyla alınan ilaçlar orucu bozar, ancak enjeksiyon veya rektal fitiller konusunda mezheplere göre farklı görüşler bulunmaktadır.
