Tek Taraflı İş Akdi Feshi Nasıl Yapılır?

Tek taraflı iş akdi feshi, işverenin veya çalışanın belirli şartlar altında iş sözleşmesini sonlandırmasını ifade eder. Bu süreç, İş Kanunu’na uygun olarak yürütülmeli ve tarafların hakları korunmalıdır. İş akdinin tek taraflı feshedilmesi, işten ayrılan ya da işten çıkaran taraf için belirli sorumluluklar doğurur. Bu yazıda, iş akdinin tek taraflı feshedilme şartlarını, yasal prosedürleri ve dikkat edilmesi gereken noktaları ele alacağız.

İçindekiler

Tek Taraflı İş Akdi Feshi Nedir?

Tek taraflı iş akdi feshi, işçi veya işverenin diğer tarafın onayına ihtiyaç duymadan iş sözleşmesini sonlandırmasıdır. Ancak bu fesih, hukuka uygun sebeplerle yapılmalıdır. İş akdi feshi geçerli bir nedene dayanmıyorsa, haksız fesih olarak değerlendirilerek tazminat yükümlülüğü doğurabilir. İşveren tarafından yapılan fesihlerde iş kanununda belirlenen ihbar süresine uyulmalı ve işçiye gerekli hakları ödenmelidir. İşçi açısından bakıldığında ise, haklı bir sebep olmadan işten ayrılan çalışanın kıdem tazminatı gibi hakları riske girebilir.

İşveren Tarafından Tek Taraflı İş Akdi Feshi

İşverenin iş sözleşmesini tek taraflı feshetmesi belirli kurallara bağlıdır ve geçerli bir sebebe dayanmalıdır. İş Kanunu’nda işverenin fesih hakkını kullanabileceği durumlar ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir.

Tek Taraflı İş Akdi Feshi Nasıl Yapılır?

Geçerli ve Haklı Sebepler

İşveren, işçinin performans düşüklüğü, sürekli devamsızlık, iş disiplinine aykırı davranışlar veya ekonomik sebepler gibi gerekçelerle iş akdini feshedebilir. Ancak bu fesihlerde işçiye ihbar süresi tanınmalı ve hakları ödenmelidir. Haklı sebepler arasında ise, işçinin işyerinde hırsızlık yapması, işveren veya çalışma arkadaşlarına hakaret etmesi gibi durumlar yer alır. Haklı nedenle yapılan fesihlerde ihbar süresi uygulanmaz ve işçi tazminat hakkını kaybedebilir.

İşverenin Yükümlülükleri

İşveren, iş akdini tek taraflı feshederken belirli prosedürleri takip etmek zorundadır. İşçinin çalışma süresine bağlı olarak belirlenen ihbar süresine uymalı, kıdem tazminatı ve varsa diğer alacaklarını ödemelidir. İşten çıkarılan işçinin işsizlik maaşından faydalanabilmesi için işten çıkış bildirgesi eksiksiz ve doğru şekilde düzenlenmelidir.

İşçi Tarafından Tek Taraflı İş Akdi Feshi

İşçi, belirli şartlar altında iş sözleşmesini tek taraflı feshedebilir. İşçinin iş akdini feshetmesi halinde bazı hakları korunurken, bazı durumlarda tazminat hakkını kaybedebilir.

Haklı Fesih Sebepleri

İş Kanunu’na göre işçi, sağlık sorunları, maaşın zamanında ödenmemesi, işyerinde mobbing veya kötü muamele gibi nedenlerle iş sözleşmesini haklı gerekçelerle feshedebilir. Haklı sebeplerin varlığı halinde işçi ihbar süresi beklemek zorunda kalmaz ve kıdem tazminatını talep edebilir.

İşçinin Sorumlulukları

İşçi, iş akdini feshederken yazılı bildirim yapmalı ve işyerindeki devri eksiksiz şekilde tamamlamalıdır. Özellikle sağlık nedeniyle veya işverenin yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle yapılan fesihlerde, işçinin haklarını koruyabilmesi için resmi kayıtlarla süreci belgelemeleri önerilir.

Tek Taraflı İş Akdi Feshinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Tek taraflı iş akdi feshi gerçekleştirilirken işçi ve işverenin yasal haklarını ve yükümlülüklerini bilmesi önemlidir. Fesih süreci hukuka aykırı şekilde gerçekleştirilirse taraflar için hukuki yaptırımlar söz konusu olabilir. İşten ayrılma veya işten çıkarma sürecinde yazılı belgelerle sürecin kayıt altına alınması, ileride doğabilecek uyuşmazlıkların önüne geçebilir. Ayrıca, iş akdi feshi sonrasında işçiye gerekli tazminat ve hakların eksiksiz olarak ödenmesi işveren açısından yasal bir zorunluluktur.

Sıkça Sorulan Sorular

Tek taraflı iş akdi feshi ile ilgili sıkça sorulan sorular şu şekildedir.

İşveren iş akdini feshederken ihbar süresi vermek zorunda mı?

Evet, işveren işçiyi işten çıkarırken ihbar süresine uymak zorundadır. Ancak işçi, işyerinde haklı bir nedene dayanarak çıkarılmışsa ihbar süresi uygulanmaz.

İşçi işten ayrılırken tazminat alabilir mi?

Eğer işçi haklı bir nedenle iş sözleşmesini feshediyorsa kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Ancak istifa eden bir işçi, haklı bir gerekçe olmadan ayrılmışsa kıdem tazminatı alamaz.

İşveren hangi durumlarda işçiyi tazminatsız işten çıkarabilir?

İşveren, işçiyi hırsızlık, dolandırıcılık, taciz, işyerinde sürekli devamsızlık gibi ağır ihlaller nedeniyle tazminatsız olarak işten çıkarabilir.

İşçi iş akdini feshederken yazılı bildirim yapmak zorunda mı?

Evet, işçi iş akdini feshederken yazılı olarak işverene bildirim yapmak zorundadır. Yazılı bildirim, olası hukuki süreçlerde kanıt niteliği taşır.

İşçi iş akdini feshettikten sonra işsizlik maaşı alabilir mi?

Eğer işçi kendi isteğiyle ve haklı bir neden olmaksızın işten ayrılmışsa işsizlik maaşı alamaz. Ancak işveren tarafından işten çıkarılmışsa veya haklı bir nedenle fesih yapmışsa işsizlik maaşına başvurabilir.

İş akdi feshedilen işçi iş mahkemesine başvurabilir mi?

Evet, iş akdi feshedilen işçi, fesih işleminin haksız olduğunu düşünüyorsa iş mahkemesine başvurarak dava açabilir.

İşveren işçiye çıkış bildirgesi vermek zorunda mı?

Evet, işveren işten çıkarılan işçiye çıkış bildirgesi düzenleyerek SGK’ya bildirim yapmak zorundadır. Bu bildirim yapılmazsa işçi hukuki yollara başvurabilir.